Δυσλιπιδαιμία

Λέμε ότι κάποιο άτομο έχει δυσλιπιδαιμία όταν παρουσιάζει ανώμαλο επίπεδο χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων. Τα λιπίδια (λίπη) είναι σημαντικά για τη ζωή. Είναι σημαντικό στοιχείο των ζωντανών κυττάρων. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα λιπιδίων είναι πιθανό να αυξήσουν τον κίνδυνο αγγειοπάθειας και καρδιακής νόσου.

Παρακάτω ακολουθούν τα επιθυμητά επίπεδα χοληστερόλης αίματος για τους περισσότερους ενήλικες ηλικίας άνω των 20 ετών. Ωστόσο, οι στόχοι επιπέδου της χοληστερόλης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή.

Οι πιο συνηθισμένοι στόχοι είναι οι εξής:
Συνολική χοληστερόλη: Κάτω από 200 mg / dL
HDL («καλή») χοληστερόλη: Άνδρες - άνω των 40 mg / dL. Γυναίκες - άνω των 50 mg / dL
LDL («κακή») χοληστερόλη: Κάτω από 100 mg / dL. Κάτω από 70 mg / dL για άτομα με διαβήτη ή καρδιακή νόσο.
Τριγλυκερίδια: Κάτω από 150 mg / dL

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι υψηλής χοληστερόλης (δυσλιπιδαιμία):

• Υψηλά επίπεδα λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (LDL ή "κακής") χοληστερόλης
• Χαμηλά επίπεδα λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας (HDL ή "καλής") χοληστερόλης
• Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων

Όταν τα επίπεδα της LDL ή "κακής" χοληστερόλης είναι υψηλά, είναι πιθανό να δημιουργηθούν λιπαρές αποθέσεις (οι λεγόμενες πλάκες) στις αρτηρίες (τα αιμοφόρα αγγεία που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά σε όλο το σώμα). Με την πάροδο του χρόνου, στενεύουν τις αρτηρίες, προκαλώντας έτσι αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών). Το φαινόμενο αυτό μπορεί να προκαλέσει καρδιακές παθήσεις, καρδιακή προσβολή, περιφερική αρτηριακή νόσο (μειωμένη ροή αίματος στα άκρα, συνήθως τα πόδια) ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα χαμηλά επίπεδα HDL και τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων μπορούν επίσης να αυξήσουν τη συσσώρευση λίπους στις αρτηρίες, ακόμα και αν η LDLχοληστερόλη δεν είναι αυξημένη.
Τα υψηλά επίπεδα «καλής» χοληστερόλης HDL, ωστόσο, προστατεύουν την καρδιά βοηθώντας στην απομάκρυνση της συσσώρευσης της LDL από τις αρτηρίες.

Ποιες είναι οι αιτίες της υψηλής χοληστερόλης;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι μπορεί να έχουν υψηλή χοληστερόλη ή διαταραγμένο προφίλ λιπιδίων.
Κάποιες από τις πιο συχνές αιτίες είναι:

• η παχυσαρκία
• ο διαβήτης
• ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών)
• το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
• το μεταβολικό σύνδρομο
• το σύνδρομο Cushing
• η γενετική προδιάθεση
• ορισμένα φάρμακα

Τι μπορείτε να κάνετε για να πάρετε τη χοληστερίνη σας υπό έλεγχο ή για τη θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης σας;
Οι ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη μπορούν να το αντιμετωπίσουν με διάφορους τρόπους.
Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους που μπορείτε να ελέγξετε τη χοληστερίνη σας είναι οι Αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Η υψηλή χοληστερόλη μπορεί συχνά να βελτιωθεί με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ωστόσο, είναι πάντα σημαντικό να συζητήσετε με το γιατρό σας εάν χρειάζονται να ακολουθήσετε και κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Οι ακόλουθες αλλαγές στον τρόπο ζωής έχει αποδειχθεί ότι λειτουργούν για άτομα με υψηλή χοληστερόλη:

• Άσκηση: Η τακτική άσκηση όπως περπάτημα, ποδηλασία, τρέξιμο ή άλλες μορφές άσκησης θα σας βοηθήσουν να κρατήσετε τη χοληστερόλη σας στα συνιστώμενα επίπεδα.
• Διατροφή και φαγητό: Η κατανάλωση ισορροπημένης διατροφής είναι πολύ σημαντική. Συζητήστε με τον ιατρό σας ποια διατροφή είναι η κατάλληλη για εσάς. Η μεσογειακή διατροφή με αυξημένη κατανάλωση σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια και δημητριακά ολικής άλεσης μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην βελτίωση των λιπιδίων.
• Χάστε βάρος: Ακόμη και η μικρή απώλεια βάρους θα βοηθήσει. Η απώλεια μεταξύ 5-10% του βάρους σας μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά
• Σταματήστε το κάπνισμα: Εάν είστε καπνιστής, η διακοπή είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να πάρετε τη χοληστερόλη σας υπό έλεγχο και να αποφύγετε καρδιακές παθήσεις. Το κάπνισμα μειώνει την «καλή» χοληστερόλη HDLκαι αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις
• Φάρμακα: Υπάρχουν πολλά φάρμακα που μπορούν να σας βοηθήσουν να πάρετε τη χοληστερίνη σας υπό έλεγχο. Πριν ξεκινήσετε να παίρνετε οποιαδήποτε φάρμακα, βεβαιωθείτε ότι τα συζητήσατε με τον ιατρό σας. Ο ιατρός σας θα σας καθοδηγήσει και θα σας δώσει τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να αποφασίσετε ποιο είναι το καλύτερο φάρμακο για εσάς.

Πώς οι ορμονικές διαταραχές προκαλούν δυσλιπιδαιμία;
Η πιο συνηθισμένη διαταραχή των λιπιδίων είναι η υπερλιπιδαιμία, τα υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα. Ενώ πολλά από τα πιθανά αίτια της υπερλιπιδαιμίας δεν σχετίζονται με το ενδοκρινικό σύστημα, η υπερλιπιδαιμία μπορεί επίσης να σχετίζεται με ορμονική νόσο όπως ο διαβήτης, ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλά επίπεδα θυρεοειδούς ορμόνης), το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), το μεταβολικό σύνδρομο και το σύνδρομο Cushing.
Η κεντρική παχυσαρκία (περίσσεια λίπους γύρω από τη μέση) ή η αντίσταση στην ινσουλίνη (μια κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη) ή και τα δύο - καθένα από τα οποία είναι παράγοντες κινδύνου για δυσλιπιδαιμία - βρίσκονται συχνά σε άτομα με αυτές τις ενδοκρινικές διαταραχές.

Διαβήτης
Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια στην οποία τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα από το κανονικό. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική ποσότητα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες εναποθέσεις πλάκας στο εσωτερικό των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων.
Επειδή τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, η διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα κοντά στο φυσιολογικό είναι σημαντική για την πρόληψη αυτής και άλλων σοβαρών επιπλοκών. Η ρύθμιση της πίεσης του αίματος και των επιπέδων λιπιδίων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διαχείριση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Το πιο συνηθισμένο σχήμα λιπιδίων στον διαβήτη αποτελείται από υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων, χαμηλά επίπεδα HDL και μικρά, πυκνά σωματίδια LDL, τα οποία προσκολλώνται εύκολα στα τοιχώματα των αρτηριών. Αυτό το σχέδιο λιπιδίων συνδέεται με την κεντρική παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη. (Διαβάστε περισσότερα για το σακχαρώδη διαβήτη εδώ)

Υποθυρεοειδισμός
Η θυρεοειδική ορμόνη ρυθμίζει τον μεταβολισμό - πώς το σώμα χρησιμοποιεί και αποθηκεύει ενέργεια - και επηρεάζει σχεδόν κάθε όργανο στο σώμα. Παίζει επίσης ρόλο στη ρύθμιση των λιπιδίων. Ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλή παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών) μπορεί να προκαλέσει την επιβράδυνση πολλών λειτουργιών του σώματος μας.
Η έγκαιρη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού είναι σημαντική επειδή τα άτομα με υποθυρεοειδισμό και δεν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία, έχουν ανώμαλα επίπεδα λιπιδίων που μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτοί οι ασθενείς έχουν υψηλά επίπεδα LDL στο αίμα και μερικοί έχουν υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων. Ο υποθυρεοειδισμός αντιμετωπίζεται με φάρμακο θυρεοειδούς ορμόνης. Η θεραπεία του συνήθως οδηγεί σε μεγάλη βελτίωση στη δυσλιπιδαιμία.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Το PCOS αποτελείται από μια ομάδα συμπτωμάτων και μεταβολές στα επίπεδα των ορμονών. Οι γυναίκες με αυτή την πάθηση συχνά έχουν πολλές «ανώμαλες» κύστες στις ωοθήκες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστες ή απούσες περιόδους εμμήνου ρύσεως, στειρότητα, προβλήματα βάρους, ακμή, περίσσεια μαλλιών προσώπου και σώματος, καθώς και αραίωση μαλλιών. Οι περισσότερες γυναίκες με PCOS έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη και πολλές είναι από αυτές είναι αντιμέτωπες με την παχυσαρκία.
Η δυσλιπιδαιμία είναι συχνή στις γυναίκες με PCOS. Συχνά οι γυναίκες αυτές έχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης LDL. Οι υπέρβαρες γυναίκες με PCOS μπορεί επίσης να έχουν χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης και υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων. Αυτές οι διαταραχές των λιπιδίων θέτουν τις γυναίκες με PCOS σε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου αργότερα στη ζωή τους. Το PCOS δεν είναι θεραπευτικό, αλλά μπορεί να αντιμετωπιστεί με φάρμακα, με αλλαγές στη διατροφή και την ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα.

Μεταβολικό σύνδρομο
Ο όρος μεταβολικό σύνδρομο αναφέρεται σε μια ομάδα παραγόντων μεταβολικού κινδύνου, που αναφέρονται παρακάτω. Τα άτομα που έχουν το μεταβολικό σύνδρομο κινδυνεύουν να αναπτύξουν σοβαρές παθήσεις όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης. Η ακριβής αιτία του μεταβολικού συνδρόμου είναι άγνωστη. Ωστόσο, γενετικοί παράγοντες, υπερβολικό σωματικό λίπος (ειδικά γύρω από τη μέση), καθώς και η έλλειψη άσκησης συμβάλλουν σε αυτό.
Το μεταβολικό σύνδρομο συχνά ορίζεται ως η παρουσία τριών ή περισσότερων παραγόντων κινδύνου. Τα κριτήρια του μεταβολικού συνδρόμου κατά NCEP ΙΙΙ, είναι:

• Περίμετρος μέσης >102 cm για άνδρες και >88 cm για γυναίκες
• Τριγλυκερίδια ≥150 mg/dl
• HDL
• Αρτηριακή πίεση, συστολική ≥130 ή διαστολική ≥85 mmHg
• Γλυκόζη πλάσματος νηστείας ≥ 110 mg/dl

Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι να μειωθεί ο κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη. Αυτό, συμπεριλαμβάνει την διακοπή του καπνίσματος και τη μείωση της LDL (κακής) χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και της γλυκόζης στα συνιστώμενα επίπεδα.
Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής βοηθούν επίσης: να χάσετε βάρος, να ακολουθήσετε μία υγιεινή διατροφή με λιγότερα λιπαρά και χοληστερόλη, καθώς και να αυξήσετε τη σωματική σας δραστηριότητα (τουλάχιστον 30 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας).

Σύνδρομο Cushing
Πολλοί άνθρωποι με ενδογενές σύνδρομο Cushing (το οποίο δεν προκαλείται από φάρμακα) έχουν υπερλιπιδαιμία λόγω μακροχρόνιας έκθεσης σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Ένας λόγος για αυτή τη διαταραχή των λιπιδίων είναι ότι η κορτιζόλη επηρεάζει την αποθήκευση λίπους, οπότε όταν τα επίπεδα κορτιζόλης παραμένουν υψηλά, το λίπος συσσωρεύεται γύρω από τη μέση.